Jednym z najbardziej pamiętnych wydarzeń w historii Pomorza była bitwa pod Oliwą, która miała miejsce 28 listopada 1627 roku podczas wojny polsko-szwedzkiej. Starcie to było jednym z nielicznych momentów w historii, kiedy polska flota stanęła do walki z marynarką wojenną innego kraju.
Szwedzi, kontrolujący Bałtyk, blokowali polskie porty, co stanowiło poważne zagrożenie dla Gdańska i całego Pomorza. Król Zygmunt III Waza postanowił przełamać blokadę, wysyłając flotę dowodzoną przez admirała Arendta Dickmanna. W bitwie na wodach Zatoki Gdańskiej polskie okręty odniosły zwycięstwo, zatapiając szwedzki okręt "Tigern" i biorąc do niewoli okręt "Solen". Mimo że bitwa pod Oliwą nie zmieniła znacząco sytuacji strategicznej w wojnie, stała się symbolem morskiej chwały Polski i jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Bałtyku.
Wojna o sukcesję polską (1733–1738) toczyła się o tron polski po śmierci Augusta II Mocnego. Pomorze, zwłaszcza Gdańsk, stało się jednym z kluczowych punktów walk w tej wojnie. W 1734 roku miasto zostało oblężone przez wojska rosyjskie i saskie, wspierające Augusta III Sasa, który rywalizował o tron z kandydatem popieranym przez Francję – Stanisławem Leszczyńskim.
Gdańsk opowiedział się po stronie Leszczyńskiego, co spowodowało oblężenie miasta przez siły rosyjskie i saskie. Obrona Gdańska trwała kilka miesięcy, a miasto zostało ostatecznie zdobyte przez Rosjan. Pomimo przegranej, obrona Gdańska zapisała się w historii jako przykład lojalności mieszkańców Pomorza wobec swojego kandydata do tronu oraz ich determinacji w walce o niezależność.
Rok 1772 był jednym z najczarniejszych momentów w historii Polski, a także Pomorza. W wyniku I rozbioru Polski, Pomorze Gdańskie (z wyłączeniem samego Gdańska) zostało anektowane przez Prusy. Dla mieszkańców regionu oznaczało to włączenie do państwa pruskiego, co wiązało się z licznymi zmianami, zarówno politycznymi, jak i społecznymi.
Rozbiór ten miał ogromne konsekwencje dla gospodarki Pomorza, które od wieków było związane z handlem morskim. Utrata dostępu do morza i kontrola nad portami przez Prusy zmieniła krajobraz polityczny i gospodarczy regionu. Mimo to Gdańsk, formalnie pozostający niezależnym miastem, zachował swoją pozycję jako ważny ośrodek handlowy.
Po I wojnie światowej, na mocy postanowień traktatu wersalskiego z 1919 roku, Gdańsk został ogłoszony Wolnym Miastem pod nadzorem Ligi Narodów. Pomimo że formalnie Gdańsk nie należał ani do Polski, ani do Niemiec, miał bliskie powiązania gospodarcze z Polską, która uzyskała prawo do korzystania z portu.
Wolne Miasto Gdańsk stało się areną napięć politycznych między Polską a Niemcami, zwłaszcza w latach 30. XX wieku, kiedy w mieście rosły wpływy nazistowskie. Napięta sytuacja w Gdańsku była jednym z kluczowych punktów, które prowadziły do wybuchu II wojny światowej.
Symbolicznym początkiem II wojny światowej były wydarzenia, które rozegrały się nad Bałtykiem, a dokładniej na Westerplatte i w Gdańsku. 1 września 1939 roku, o godzinie 4:45 rano, niemiecki pancernik Schleswig-Holstein rozpoczął ostrzał polskiej składnicy wojskowej na Westerplatte. Rozpoczęła się heroiczna obrona, która trwała siedem dni. Mimo znacznej przewagi wroga, załoga Westerplatte, dowodzona przez majora Henryka Sucharskiego, bohatersko odpierała ataki Niemców, stając się symbolem polskiego oporu.
Równocześnie tego samego dnia doszło do innego pamiętnego wydarzenia – ataku na Pocztę Polską w Gdańsku. Polska załoga, broniąc poczty przed niemieckimi oddziałami, walczyła do samego końca, a ich heroizm stał się jednym z najbardziej symbolicznych momentów początku wojny. Obrońcy Poczty zostali w większości pojmani i rozstrzelani, co dodatkowo wzmocniło tragiczny wymiar tej walki.
Pod koniec II wojny światowej Pomorze ponownie stało się areną intensywnych walk. Operacja Pomorska, przeprowadzona w lutym i marcu 1945 roku przez Armię Czerwoną oraz jednostki Armii Wojska Polskiego, miała na celu wyzwolenie Pomorza spod niemieckiej okupacji. Walki toczyły się w trudnych warunkach zimowych, a jednym z kluczowych celów operacji było zdobycie Gdańska i Gdyni, co miało strategiczne znaczenie dla zabezpieczenia dostępu do Bałtyku.
Ostatecznie operacja zakończyła się sukcesem, a Pomorze zostało wyzwolone. Jednakże tragiczne wydarzenia II wojny światowej, w tym zniszczenie Gdańska i wielu innych miast regionu, na długo pozostawiły ślady w historii Pomorza.
Współczesna historia Pomorza jest nierozerwalnie związana z wydarzeniami, które rozegrały się w Gdańsku w latach 80. XX wieku. Strajki w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku, pod przewodnictwem Lecha Wałęsy, doprowadziły do powstania NSZZ "Solidarność", pierwszego niezależnego związku zawodowego w krajach bloku wschodniego.
Porozumienia sierpniowe, podpisane 31 sierpnia 1980 roku, stały się początkiem końca reżimu komunistycznego w Polsce. Gdańsk, jako miejsce narodzin Solidarności, stał się symbolem walki o wolność i demokrację, a wydarzenia te miały ogromny wpływ na upadek komunizmu w całej Europie Wschodniej.
Historia Pomorza to pasmo pamiętnych bitew, wojen i wydarzeń politycznych, które na zawsze ukształtowały losy tego regionu. Od średniowiecznych walk o wpływy, przez dramaty I i II wojny światowej, aż po współczesne ruchy społeczne, Pomorze było i pozostaje miejscem, gdzie historia toczy się na szeroką skalę. Poznanie tych kluczowych momentów to nie tylko lekcja historii, ale także okazja do zrozumienia, jak wielki wpływ miało Pomorze na kształtowanie losów Polski i Europy
Poprzednia
Następna
